Kategoria: Narzędzia

Zespół to grupa zjednoczona wokół określonego celu. Czy sam cel ma wystarczającą „moc” łączenia? Szczególnie, gdy zespołowa współpraca jest długoterminowa i zespół „nie kończy” się wraz z realizacją określonego celu, a raczej koncentruje się wokół nowych wyzwań.

Spoiwem łączącym grupę ludzi poza celem są z pewnością wartości wyznaczające ramy naszego działania, określające wzajemne oczekiwania i zasady. Kamienie wartości to narzędzie, które wykorzystujemy do pracy facylitacyjnej z zespołem w kontekście wartości. Wypracowanie – wybranie i dookreślenie – zespołowych wartości na forum zespołu jest działaniem znacząco wspierającym budowanie spójności zespołu. Do pracy facylitacyjnej z zespołem najczęściej wykorzystujemy model zaproponowany przez Christophera Petersona i Martina Seligmana z Uniwersytetu Pensylwania. Zestaw 24 wartości został przez badaczy pogrupowany w 6 głównych kategorii. Model jest dla zespołu wstępną propozycją punktem wyjścia do wypracowania (lub wyboru) wartości kluczowych dla danego zespołu. Wspólny praca w obszarze wartości, szczególnie w przypadku dużych zespołów, realizowana jest kaskadowo – co dodatkowo buduje zaangażowanie wszystkich członków zespołu w cały proces, a potem silniejszą identyfikację z wybranymi wartościami. Kamienie wartości często wykorzystujemy podczas warsztatów integracyjnych oraz podczas warsztatów skoncentrowanych na budowaniu silnego zespołowego „my” – zarówno zespołów managerskich, projektowych, funkcjonalnych, jak i dużych zespołów działowych.

Jednym z narzędzi, które bardzo często wykorzystujemy podczas zespołowych facylitacji i coachingów są karty z popularnej gry DIXIT. Przysłowie mówi, że jeden obraz wart jest tysiąc słów. I w pracy facylitatora czy coacha rzeczywiście tak jest. Dopiero obraz „wyciąga” z nas słowa. Nazywamy dzięki niemu to, co trudno byłoby nam zwerbalizować. Myślenie oparte jest zarówno na kodzie werbalnym, jak i obrazowym. Obrazy ułatwiają budowanie skojarzeń, mówienie o aspektach, do których w naszej pamięci nie mamy łatwego i szybkiego dostępu, które ukryte są „gdzieś głębiej”.

Karty DIXIT dzięki zawartej w nich symbolice, niejednoznaczności ale też pięknej artystycznej formie zdecydowanie ułatwiają dzielenie się refleksjami, nazwanie własnego punktu widzenia, mówienie o emocjach, także trudnych, wyrażanie opinii.

DIXIT wymyślił Jean Louis Roubira, francuski psycholog. Dixit znaczy: on powiedział/ona powiedziała. Wieloznacznie ilustrowanych kart używał jako narzędzia do pracy psychologicznej z dziećmi. Okazało się, że karty pomagały w rozmowie, ułatwiały nazywanie emocji i rozmowy o „nieprostych” sprawach. Z czasem Roubira opracował grę opartą na wieloznacznych kartach, która się stała bardzo popularna. Już same nazwy kolejnych edycji brzmią inspirująco, to: Wizje, Wspomnienia, Marzenia, Początki, Przygody, Podróże, Harmonia.

Pewne aspekty gry DIXIT mogą być wykorzystane także w pracy z zespołami. Różnorodność interpretowania obrazów przez poszczególne osoby (poszczególnych członków zespołu) może stanowić doskonałe tło do rozmowy o odmienności reprezentowanych postaw, stanów emocjonalnych, myśli. Dzięki kartom DIXIT członkowie zespołu mogą dowiedzieć się więcej o sobie nawzajem jako członkach zespołu i w związku z tym adekwatniej przewidywać wzajemnie swoje zachowania.

Praca z obrazami zdecydowanie ułatwia myślenie i mówienie „nie wprost”. Nasze doświadczenia pokazują, że dzięki wykorzystaniu kart DIXIT, udało się współpracującym z nami zespołom, szybko zwiększyć poziom szczerości i zaufania, a w konsekwencji porozmawiać i poddać refleksji różnorodne kwestie związane z zespołową efektywnością – także te, które trudniej było „otworzyć” na forum.

Linia życia zespołu to narzędzie służące budowaniu zespołowego „my” czyli zespołowej tożsamości i spójności. Linia życia strukturyzuje proces współdzielenia się wiedzą o przeszłości zespołu (a czasem także wspólnego budowania wizji przyszłości). Podczas sesji z wykorzystaniem linii życia zespołu możliwe jest przywołanie i zrekonstruowanie najważniejszych wydarzeń z życia zespołu – od jego początków do chwili obecnej. Każdy z członków zespołu ma szansę przywołać własne wspomnienia i wnieść je do wspólnej historii. Praca z linią życia zespołu to także okazja do wymiany perspektyw poszczególnych członków zespołu – pokazania różnorodności spojrzeń na najważniejsze wydarzenia z dalszej i bliższej przeszłości. Warsztatom, z wykorzystaniem linii życia zespołu towarzyszy zazwyczaj sporo pozytywnych emocji, niezapomnianych historii i anegdot. Czasem pojawiają się także wspomnienia trudniejsze – związane z porażkami, odejściami ważnych osób. Ćwiczenie ułatwia podejmowanie refleksji na temat różnorodności i zmienności sytuacji, z którymi mierzymy się w zespołowym życiu zawodowym. Niesie także pozytywne przesłanie – wskazuje, że zespół jest stabilną strukturą – istniejącą dzięki (a czasem pomimo) wielu osobom, wydarzeniom i doświadczeniom. Wielką wartością tego narzędzia, jest naszym zadaniem, uwspólnienie historii zespołu i uczynienie jej „dobrem wspólnym” a nie zasobem „wybranych” – tych, którzy są w zespole dłużej lub mają lepsze relacje ze „starymi” członkami zespołu. Inspiracją do zaprojektowania linii życia zespołu była dla nas metoda stosowana w psychoterapii (m.in. ericksonowskiej). Konstruowanie własnej linii życia podczas sesji psychoterapeutycznej pozwala spojrzeć na swoje życie jak na pewną całość oraz zobaczyć je jako drogę, na którą składa się różnorodność dotychczasowych przeżyć. Linia życia to narzędzie splatające historie i punkty widzenia poszczególnych członków zespołu w całość. To świetny punkt wyjścia do myślenia o tym co zespołowo przed nami.