Często, jako coachowie, zastanawialiśmy się w jaki sposób budować relację z klientem. W jakim stopniu satysfakcja klienta, jego zadowolenie z relacji z nami, coachami, stanowią istotne czynniki sukcesu? Na czym powinno się koncertować takie wspieranie klienta, które prowadzi do sukcesu coachingu?
Droga do założonego (często ambitnego) celu klienta nie zawsze jest drogą przyjemną i prostą. Często jest drogą pod górę, wyboistą, krętą, pełną przeszkód, tych wewnętrznych i zewnętrznych. A rolą coacha jest wspierać klienta – często wbrew jego dobrostanowi – w osiągnięciu tego, co zamierzone.
Badania Anthony’ego M. Granta (2015), wskazują, że w osiąganiu przez coachee założonych celów pomaga przede wszystkim coach skoncentrowany w relacji z klientem na założonych celach oraz na budowaniu autonomii klienta, a nie coach zorientowany na utrzymywaniu klienta w satysfakcjonującej relacji.
Dla efektywności coachingu istotna wydaje się być konstruktywna relacja – budująca motywację do zmiany, ale też konfrontująca z przeszkodami, ograniczeniami, rezerwami. Nie jest to relacja, w której możliwe jest zapewnienie nieustannego poczucia komfortu i zadowolenia Klienta. Satysfakcja z coachingu jest związana przede wszystkim z realizacją celów, a nie z relacją z coachem jako osobą.
Podsumowanie badań A. Granta (2015).
- Kto, co i kogo badał?
Anthony M. Grant z Uniwersytetu w Sydney przeanalizował w swoich badaniach szereg czynników mogących mieć wpływ na sukces coachingu, rozumianego jako osiągnięcie założonego celu w określonym czasie.
W badaniach wzięło udział 49 studentów studiów podyplomowych, a proces coachingowy składał się z 4 sesji, zrealizowanych w okresie 10-12 tygodni.
- Jakie czynniki wzięto pod uwagę?
Wsparcie autonomii rozumianejako wspieranie zdolności jednostki do bycia niezależną, autonomiczną, samostanowiącą. Wspieranie autonomii w relacji coach – coachee odnosi się do takich czynników jak empatia, bezwarunkowa uważność, zaufanie, szacunek i wsparcie.
Satysfakcja z relacji coach – coachee rozumiana jako osiągane w relacji zadowolenie. W badaniu mierzona poprzez odpowiedź na stwierdzenie: Jestem bardzo zadowolony z relacji jaką mam z moim coachem?
Bliskość obecnej relacji coachingowej w odniesieniu do idealnej. Badani opisywali wyobrażenie swojej idealnej relacji coachingowej oraz oceniali w jakim stopniu ich obecna relacja odbiega lub jest do niej podobna.
Relacja coachingowa ukierunkowana na cele. Aspekt ukierunkowania na cele był mierzony przy pomocy testu.4 Skala zwierała pytania dotyczące takich elementów relacji coachingowej jak: ustanawianie jasnych, prostych i mierzalnych planów działań; dyskutowania o możliwych przeszkodach mogących utrudnić realizację założonego planu, upewnianie się coacha, co do postępu w realizacji celów przez coachee.
W badaniu dokonano pomiaru także innych ważnych zmiennych, takich jak: 1) poziom niepokoju, stresu, depresji; 2) poziom psychologicznego dobrostanu; 3) poziom wglądu. Kontrolowano także aspekt ogólnego sukcesu coachingu, rozumianego jako samoocena poziomu realizacji założonego przed programem celu coachingu.
- Jakie wyniki przyniosły badania?
Uczestnicy badania osiągnęli podczas procesu coachingowego zakładane cele (poziom zmiany istotny statystycznie). Im wyższy był poziom ukierunkowania na cele w relacji, tym większy sukces procesu coachingowego. Badanie wykazało także istotną, dodatnią korelację pomiędzy poczuciem autonomii, bliskością do idealnej relacji coachingowej, psychologicznym dobrostanem a sukcesem coachingu. Pomiędzy pre i post testem istotnie statystycznie wzrósł także poziom wglądu a spadł poziom niepokoju i stresu (choć bez związku z sukcesem coachingu). Nie zaobserwowano zmian w poziomie depresji.9 Nie zaobserwowano natomiast istotnej statystycznie korelacji pomiędzy satysfakcją z relacji coachingowej a sukcesem coachingu.
- Jakie wnioski możemy wyciągnąć z badań?
Relacja coachingowa ukierunkowana na cele okazała się zasadniczym czynnikiem decydującym o sukcesie coachingu. Ważnym elementem jest także wspieranie autonomii klienta. Otrzymane wyniki wskazują, zdaniem autora, na różnicę jakościową relacji coachingowej i relacji terapeutycznej. W relacji terapeutycznej zbudowanie wspierającej relacji (terapeutycznego przymierza) jest często uważane za aspekt ważniejszy niż stosowanie określonych technik terapeutycznych (np. Lambert i Barley, 2001). W coachingu zależność ta wydaje się być odwrócona – to techniki, szczególnie te wspierające pracę w obszarze celów, wydają się być kluczowym aspektem sukcesu. Znacznie ważniejszym niż satysfakcjonująca relacja z coachem. Zdaniem autora badań, relacja coachingowa, różni się jakościowo od relacji terapeutycznej. Dlatego też bezpośrednie przenoszenie zasad pracy z klientem (lub pacjentem) z terapii do coachingu i odwrotnie nie jest uzasadnione. Wątpliwości budzi także używanie wskaźnika satysfakcji z relacji jako wiarygodnej miary efektywności coachingu.
Wykorzystano koncepcję Deci i Ryan, 1987. Do badania wykorzystano skalę Deci i Ryan (2005). Perceived Autonomy Support Scale (PASS).
Ocena na skali 1 = całkowicie się nie zgadzam, do 5-całkowicie się zgadzam.
Zadaniem badanych było krótkie opisanie idealnej ich zdaniem relacji coachingowej. „Jako coachee chciałbym mieć z coachem następującą relację coachingową …” a następnie ocena obecnej relacji z coachem na skali 1=całkowicie odmienna, 5=całkowicie podobna.
Adaptacja testu Goal-focused Coaching Skills Questionnaire (GCSQ, Grant & Cavanagh, 2007).
(The Depression Anxiety And Stress Scale. DASS-21 ; Lovibond & Lovibond, 1995).
Scale of Psychological Well-Being (Ryff, 1989).
Insight Scale (Grant, Franklin, & Langford, 2002).
Ocena realizacji celu: od poziomu 0% do poziomu 100%, w określonym czasie.
Warto jednak zauważyć, że uczestnicy badań nie mieli objawów depresji przed rozpoczęciem programu (poziom niższy od średniej populacyjnej), a ich poziom niepokoju i stresu był nieco podwyższony w stosunku do średniej w populacji.
